اختلالات استرسی و مرتبط با اضطراب طیف بسیار وسیعی دارند که هر کدام هم علائم متفاوت و مختص به خودشان را دارند. از اختلال هراس از جدایی گرفته تا بیماری دو قطبی و… یکی از فوبیاها که در دسته همین اختلالات قرار می‌گیرد آگورافوبیا یا همان آگورافوبی است. بیماری که باعث می‌شود فرد از قرار گرفتن در موقعیتی خاص مانند فضای بسته یا حتی دور ماندن از خانه احساس ترس بسیار زیادی را تجربه کند. این ترس می‌تواند تاثیر مستقیمی بر روی عملکرد روزانه فرد در زندگی روزمره و کاری داشته باشد. به همین خاطر کنترل و درمان این موضوع برای داشتن زندگی با کیفیت امری ضروری و حیاتی است. ما در ادامه این مطلب قصد داریم بیشتر در مورد این بیماری، علائم آن و همچنین راه‌کارهای درمان و پیشگیری از آن صحبت کنیم. همراه ما باشید.
منظور از آگورا فوبیا چیست؟
آگورافوبی (Agoraphobia) به یک وضعیت سلامت روان اشاره دارد که باعث شده فرد ترس بیش از اندازه‌ای به دلیل قرار گرفتن در موقعیت‌هایی خاص را تجربه کند. به عنوان مثال برخی افراد از اینکه از خانه بیرون بروند می‌ترسند. این تنها یک مثال ساده از این بیماری است. دقت کنید که این اختلال قابل درمان و کنترل است. راه‌کارهای زیادی به منظور کنترل بیماری در دسترس هستند. از دارو درمانی گرفته تا درمان روان شناختی و… البته برای نتیجه‌گیری بهتر باید بیماری هر چه زودتر تشخیص داده شود، در این حالت فرد شانس بیشتری برای درمان دارد.
همچنین افرادی که درگیر این اختلال هستند به دلیل ناتوانی برای کمک گرفتن از افراد در موقعیت‌های استرس‌زا ترجیح می‌دهند در مکان‌ها یا موقعیت‌های جدید حضور نداشته باشند. همین موضوع منجر به تنهایی آن‌ها می‌شود که خود این موضوع هم آسیب‌های بسیاری به همراه دارد. وقتی از مکان‌های جدید صحبت می‌کنیم منظورمان فضاهای بزرگ، جاهای تاریک و بسته، جمعیت، مکان‌هایی بیرون از خانه و مکان‌های حمل و نقل عمومی است.
بد نیست بدانید که این عارضه تعداد زیادی از کودکان را نیز درگیر می‌کند. با اینکه ترس از مدرسه یا فضاهای جدید در کودکان تقریبا طبیعی است، اما زمانی که علائم شدید باشند یا اینکه کودک هیچ تمایلی به حضور در فضاهای جدید از خود نشان ندهد جای نگرانی دارد و باید نسبت به تشخیص و درمان اختلال اقدام کرد.
علت آگورا فوبیا چیست؟
هنوز هم علت دقیق این بیماری به صورت قطعی مشخص نشده است. با این حال محققین بر این باور هستند که یک اختلال زمینه‌ای مانند پانیک (Panic) بهانه‌ای برای شروع علائم هستند. اختلال پانیک بدون هیچ دلیلی گاها منجر به تجربه ترس و حملات کوتاه مدت می‌شود. به علاوه اینکه آمار نشان می‌دهد حدود یک سوم افرادی که اختلال Panic دارند به آگورافوبی مبتلا هستند. با این حال آگورافوبیا ممکن است به صورت تنهایی و بدون وجود اختلال زمینه‌ای هم در فرد دیده شود. علاوه بر این‌ها برخی فاکتورها هستند که احتمال بروز بیماری را دو چندان می‌کنند. از عواملی که شانس ابتلا به بیماری را دو چندان می‌کنند می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- فوبیا زمینه‌ای
- تجربه رویدادهای استرس‌زا در زندگی
- داشتن اختلال اضطراب زمینه‌ای
- سابقه بیماری آگورافوبی در خانواده
- سابقه سوءاستفاده جنسی یا فیزیکی
- و…
علائم و نشانه‌های آگورافوبی کدام‌اند؟
همه ما ممکن است در بازه‌ای از زندگی خود استرس و اضطراب را تجربه کنیم. اما وقتی از اختلالات استرسی صحبت می‌کنیم منظورمان علائمی هستند که به طور کلی فرد را از انجام فعالیت‌های عادی و روزمره منع می‌کند و کیفیت زندگی را به قدر زیادی پایین می‌آورد. متاسفانه آگورافوبی باعث شده تا ما ترس و استرس شدیدی را تجربه کنیم. استرسی که ممکن است شما را از تجربه‌های جدید دور نگه‌دارد. در ادامه برخی از شایع‌ترین علائم این بیماری را بررسی می‌کنیم:
- ترس از ترک خانه
- ترس از تنها ماندن در موقعیت‌های اجتماعی
- ترس از دست دادن کنترل در فضاهای عمومی
- ترس از قرار گرفتن در فضاهایی که راه فراری ندارند، مانند ماشین یا آسانسور
- انزوا طلبی
- احساس اضطراب و آشفتگی
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب بالا
- تنگی نفس
- سرگیجه شدید
- لرزیدن
- خفگی
- تعریق زیاد
- گر گرفتگی
- حالت تهوع
- اسهال
- بی حسی
- احساس سوزن سوزن شدن بدن
- و…
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
همان‌طور که بالاتر هم گفتیم این عارضه اغلب اوقات به دلیل وجود یک اختلال روانی زمینه‌ای ظاهر می‌شود، مانند Panic. به همین خاطر افرادی که چنین شرایطی دارند باید به منظور بررسی وضعیت و علائم خود حتما در این زمینه با متخصص مشورت کنند، بخصوص اگر فاکتورهایی که احتمال بروز اختلال را چندین برابر می‌کنند شامل حالشان می‌شوند. به علاوه اینکه اگر مدتی است میلی به حضور در جمعیت، فضای باز و یا محیط‌های عمومی ندارید و در کنار آن علائمی مانند استرس و افسردگی را تجربه می‌کنید توصیه می‌کنیم که در این زمینه از یک پزشک کمک بگیرید. اگر به دنبال بهترین دکتر روانپزشک هستید سری به سایت درمانکده بزنید.
تشخیص و راه‌کارهای درمان آگورافوبی
تشخیص این عارضه شاید کمی چالش‌برانگیز باشد. به طور کلی زمانی که پزشک از سلامت وضعیت جسمی فرد مطمئن شود اما خود مراجع هنوز احساس ناخوشایندی داشته باشد او را به یک روانپزشک ارجاع می‌دهد تا در این زمینه از یک فرد کاربلد کمک بگیرد. آگورافوبی هم مانند بسیاری دیگر از بیماری‌ها علائم مشخصی دارد که تشخیص آن‌ها با پرسش و پاسخ در مورد وضعیت بیمار آغاز می‌شود. سوالاتی که ممکن است روانپزشک در جلسه معاینه از بیمار خود بپرسد شامل موارد زیر می‌شود:
- آیا برای انجام کارهایی مانند خرید بیرون از خانه یا کارهای بانکی به کمک شخص دیگری نیاز دارید؟
- آیا در حین خارج شدن از منزل استرس و نگرانی شدیدی را تجربه می‌کنید؟
- آیا از قرار گرفتن در موقعیت‌های جدید اجتناب می‌کنید؟
- حضور در فضاهایی مانند آسانسور، لوازم نقلیه عمومی و… به شما استرس می‌دهد؟
اگر پاسخ بیمار به این سوالات مثبت باشد به احتمال خیلی زیاد فرد درگیر بیماری آگورافوبی است. البته دقت کنید که شدت علائم و تعداد دفعات تکرار این حالات هم در تشخیص موثر هستند.
بعد از تشخیص بیماری نوبت به دنبال کردن راه‌کارهای درمانی مناسب می‌رسد. به طور کلی این بیماری از طریق دارو درمانی، تغییر سبک زندگی و همچنین روان درمانی قابل کنترل است.
- داروهایی که پزشک به بیمار تجویز می‌کند اغلب داروهای ضد افسردگی هستند.
- پزشک به بیمار انجام فعالیت روزانه ورزشی را توصیه می‌کنند.
- متخصصین معتقد هستند دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و مغذی کمک بسزایی می‌کند.
- همچنین پزشکان پیشنهاد می‌کنند تمرینات تنفسی انجام دهید. به علاوه اینکه از نوشیدن الکل و استعمال دخانیات دوری کنید.
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید آگورافوبی یک اختلال رایج در تمامی دنیا است. مهم‌ترین کاری که شما در مقابل این بیماری باید انجام دهید این است که اجازه ندهید ترس و استرس ناشی از حضور در مکان‌هایی خاص شما را به تنهایی و انزوا طلبی بکشاند. سعی کنید با دنبال کردن تکنیک‌های پیشنهادی پزشک و یادگیری مهارت‌های کنترلی بر این ترس غلبه کنید. اگر در این رابطه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید. به علاوه اینکه در درمانکده لیستی از بهترین پزشکان در اختیارتان قرار می‌گیرد. از پروفسور متخصص پوست و مو در تهران گرفته تا بهترین روانپزشک و…